Skip to main content

Bieńkowo

Położenie: gmina Lelkowo. Obszar natura 2000 PLH Bieńkowo 280009. Torfowisko wysokie położone w obniżeniu terenowym otoczonym wzniesieniami morenowymi, z których spływ wód zasila torfowisko. Złoże torfu występuje na powierzchni 178 ha, a jego miąższość wynosi 2,7-5,4 m. Najważniejszymi zbiorowiskami leśnymi tego obiektu są: bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum, oles porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum i brzezina bagienna Betuletum pubescentis. W przeciwieństwie do boru i olsu gdzie warunki wilgotnościowe są zadowalające, brzezina bagienna porasta tereny przesuszone na zmurszałych torfach. Roślinność torfowiskowa zajmuje niewielki obszar (kilka hektarów) i ograniczona jest do śródleśnych enklaw, głównie w środkowej części torfowiska. Jest ona jednak zróżnicowana i tworzą ją zbiorowiska typowe dla torfowisk niskich, przejściowych i wysokich. Torfowiska typu niskiego zdominowane są przez trzcinowiska. Zajmują one około połowę areału torfowisk otwartych. Rzadziej można spotkać szuwary turzycy błotnej Caricetum acutiformis lub mozgi trzcinowatej Phalaridetum arundinaceae. Roślinność torfowisk wysokich występuje najczęściej w kompleksie z torfowiskami przejściowymi lub rzadziej na niewielkich, otwartych powierzchniach wśród boru bagiennego. W miejscach tych wykształcają się dwa zespoły roślinne - mszar wełniankowy Eriophoro vaginati-Sphagnetum recurvi i mszar kępkowo dolinkowy Sphagnetum magellanici. Powierzchnia jaką zajmuje roślinność torfowisk przejściowych jest niewielka lecz przedstawia duże zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych. Na obrzeżach istniejącego jeszcze jeziorka dominuje zespół turzycy bagiennej Caricetum limosae. Na bardziej utrwalonym podłożu rozwija się zespół turzycy dzióbkowatej Sphagno-Caricetum rostratae, rzadziej pło mszarne Eriophoro angustifolii-Sphagnetum recurvi. W miejscach o silniejszych wpływach minerotroficznych wykształca się zbiorowisko bobrka trójlistnego Menyanthes trifoliata. Zbiorowiska łąkowe występują w brzeżnych partiach torfowiska. Po wschodniej stronie przeważają łąki wilgotne ze związku Calthion. Są to bogate florystycznie fitocenozy, miejscami o charakterze półnaturalnym, jak obecne tu łąki ostrożeniowo - rdestowe Cirsio-Polygonetum. Niestety w ostatnich latach łąki te ubożeją co związane jest z zaniechaniem ich użytkowania. Zupełnie odmienny charakter mają zbiorowiska łąkowe po zachodniej, północnej i południowej stronie torfowiska. Są to mało interesujące, ubogie florystycznie fitocenozy łąk zmiennowilgotnych, które wykształcają się na silnie przesuszonych murszach. Z powodu zaniechania ich użytkowania duża część przekształciła się w ziołorośla z dominacją takich nitrofilnych gatunków jak trybula leśna Anthriscus sylvestris czy pokrzywa zwyczajna Urtica dioica. Różnorodność siedlisk i porastających je fitocenoz torfowiska decydują o stosunkowo dużym bogactwie tutejszej flory. Szacuje się, że liczba gatunków roślin naczyniowych jest nie mniejsza niż 300, a mszaków może zbliżać się do 100. Mimo licznych rowów melioracyjnych torfowisko, a w szczególności jego część centralna, zachowało wysokie walory przyrodnicze. Na ochronę zasługują również istniejące jeszcze bogate florystycznie łąki wilgotne, które wymagają przywrócenia koszenia lub wypasu. Najważniejszym zadaniem jest jednak wykonanie piętrzeń w celu przywrócenia odpowiednich warunków wodnych na torfowisku. Ze względu na duże złoże torfu obiekt ten jest potencjalnie zagrożony eksploatacją. Próby otrzymania pozwolenia na pozyskiwanie torfu na skalę przemysłową były już podejmowane. W projekcie POIS.05.01.00.00-215/09 zaplanowano wykonanie planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000.