Ostoja ptaków "Górniańskie Łąki"
Lokalizacja: obrzeża Puszczy Białowieskiej, ok. 1 km na zachód od drogi do Hajnówka - Czeremcha
Woj.: podlaskie; miasto i gmina Hajnówka; wsie: Chytra
Status obszaru: użytek ekologiczny
Powierzchnia własności PTOP: 23,6933 ha
Charakterystyka terenu: Ostoja leży w kotlinowej niecce powstałej w czasie zlodowacenia środkowopolskiego. Obszar stanowi urozmaicona mozaikę, złożona z licznych zagłębień terenu o różnym stopniu zatorfienia oraz płaskich wyniesień terenu. Dominują tereny otwarte i miejscami luźno zakrzewione. Niewielkie laski znajdują się tylko na południowych i południowo - wschodnich obrzeżach ostoi. Część zachodniej granicy ostoi wyznacza rzeczka Chwiszczej. Wczesną wiosną niemal cały obszar ostoi zalany jest wodami roztopowymi. Duża różnorodność siedlisk ułożonych mozaikowo zapewnia odpowiednie warunki do gniazdowania, żerowania i odpoczynku wielu gatunkom ptaków, niekiedy o bardzo odmiennych wymaganiach ekologicznych.
Na terenie ostoi zanotowano obecność około 198 gatunków ptaków. Występują tu ptaki charakterystyczne dla środowisk otwartych, półotwartych i leśnych, zabagnionych, umiarkowanie wilgotnych i suchych oraz typowe dla nieużytków rolnych, pól uprawnych, łąk kośnych i pastwisk.
Zbiorowiska roślinne: nitrofilne zbiorowiska niskich bylin (Plantaginetea majoris), zbiorowiska szuwarów (Phragmitetea), zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe (Molinio-Arrhenatheretea), zbiorowiska wrzosowisk i muraw bliźniczkowych (Nardo-Callunetea), zbiorowiska makrofitów wodnych (Potametea), olsy (Alnetea glutinosae), bory bagienne (Vaccinio-Piceetea). Najlepiej wykształcone i zachowane są zbiorowiska szuwarowe z rzędu Phragmitetalia. Najbardziej zdegradowane natomiast są wilgotne laki z rzędu Molinietalia.
Rzadkie gatunki roślin: stoplamek krwisty (Dactyllorhiza incarnata), goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe), arnika górska (Arnica montana), orlik pospolity (Aquilegia vulgaris).
Ptaki gniazdujące: kropiatka (Porzana porzana), dubelt (Galinago media), rybitwa białoskrzydła (Chilonidas leucopterus), sowa błotna (Asio flameus), wodniczka (Acrocephalus paludicola), zielonka (Porzana parva), krwawodziób (Tringa totanus), żuraw (Grus grus).
Ptaki wędrowne: gęś białoczelna (Anser albifrons), gęś zbożowa (Anser fabalis), świstun (Anas penelope), żuraw (Grus grus), batalion (Philomachus pugnax), brodziec leśny (Tringa glareola).
Ptaki żerujące: bocian biały (Ciconia ciconia), orlik krzykliwy (Aquila pomarina), kania czarna (Milvus migrans), kania rdzawa (Milvus milvus), gadożer (Circaetus gallicus), orzełek włochaty (Hieraaetus pennatus).
Czynna ochrona ostoi:
Przeprowadzona pod koniec lat 60-tych regulacja rzeki Chwiszczej, melioracja łąk i drenacja pól uprawnych doprowadziła do stopniowego obniżania się poziomu wód gruntowych. W latach 80-tych poziom wód był juz tak niski, że doszło do przesuszenia dużej części terenów dawniej podtopionych, stopniowego zaniku siedlisk bagiennych, murszenia gleb torfowych i zaniku roślinności szuwarowej.
W latach 1992-2004 Towarzystwo wykupiło część łąk i nieużytków położonych po zachodniej stronie głównego rozlewiska, które po dzień dzisiejszy stanowi własność Skarbu Państwa (Nadl. Hajnówka), a w latach 90-tych było przez nas dzierżawione.
Od 1991 roku PTOP prowadzi działania zmierzające do zahamowania nadmiernego odpływu wód z całego terenu kotliny. Ze środków Fundacji EkoFundusz wybudowano groblę i piętrzenia podnoszące poziom wody oraz oczka wodne.
Przyszłość ostoi niestety nie zapowiada się dobrze. W jej najbliższym sąsiedztwie zaplanowano zlokalizowanie składowiska odpadów.
Sponsorzy: Fundacja EkoFundusz, The Stork Fundation, Program Małych Dotacji GEF.