Ostoja ptaków PTOP "Bagno Tykocin"
Lokalizacja: zalewowa dolina Narwi pomiędzy Narwiańskim a Biebrzańskim Parkiem Narodowym
Woj.: podlaskie; gm. Tykocin i Krypno; miasto: Tykocin oraz wsie: Góra i Kulesze Chobotki
Status obszaru: na części użytek ekologiczny
Powierzchnia: 163,9463 ha
Zasadniczym naturalnym elementem Bagna Tykocin było rozlegle całoroczne rozlewisko wodne, które powstało w wyniku podpiętrzania wód dolinowych przez naturalny próg w dnie doliny, na którym juz w wiekach średnich powstała droga z Tykocina do Knyszyna. Bagno Tykocin poprzecinane było także licznymi meandrami i starorzeczami przepływającej przez nie rzeki Narwi. Bogactwo przyrodnicze tego obszaru w latach 50-tych - 70-tych najlepiej obrazują fotografie i filmy Włodzimierza Puchalskiego, który mieszkał we wsi Morusy k. Tykocina. Wiele zdjęć i kadrów powstało właśnie na rozlewiskach Narwi pod Tykocinem. Z ówczesnego bogactwa przyrody, a szczególnie ptaków zostało niewiele. Tysiące batalionów, kaczek, mew i rybitw ... to już historia.
W latach 1978-80 rzeka Narew na odcinku przepływającym przez Bagno Tykocin została uregulowana, starorzecza częściowo zasypane, a łąki przekopane rowami odwadniającymi. Wybudowano nowy, sztuczny kanał rzeki biegnący wzdłuż południowego skraju doliny. W wyniku regulacji nastąpiła nieodwracalna likwidacja wielokorytowej rzeki. Tylko częściowo została zachowana sieć starorzeczy biegnących środkiem doliny i jej północnym brzegiem. Regulacja oraz melioracja spowodowały obniżenie poziomu wody o ponad 1,5 m, co wywołało silną degradację przyrodniczą obiektu, przejawiającą się m.in. wycofaniem się z tegoż obszaru rzadkich i ginących gatunków flory oraz fauny. Zmiany te dotknęły głównie ptaki, płazy i bezkręgowce związane ze środowiskiem wodnym.
Obecnie w części północnej, centralnej i wschodniej Bagna Tykocin znajduje się kompleks intensywnie użytkowanych łąk, natomiast fragment południowo-zachodni mimo melioracji utrzymuje się w stanie zabagnienia. Teren ten porośnięty jest głównie szuwarem trzcinowym oraz w mniejszym stopniu mannowym i wielkoturzycowym.
Największym zagrożeniem obiektu jest postępujący na skutek obniżenia poziomu wód gruntowych, proces zarastania starorzeczy, sukcesja trzciny i krzaków, a tym samym zanikanie biotopów ptaków zasiedlających łąki (siewkowate, niektóre gatunki kaczek).
Aby przywrócić dawne walory przyrodnicze Bagna Tykocina, PTOP od 1997 roku prowadzi program renaturalizacji tego obszaru. W ramach programu wykupiliśmy część gruntów prywatnych oraz grunty z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych. Równocześnie oczyściliśmy i udrożniliśmy część starorzeczy, wybudowaliśmy drewniane mostki, budowle piętrzące wodę oraz brody (przejazdy) przez odnowione starorzecza. W trzcinowiskach ukryliśmy specjalne kosze lęgowe dla kaczek, słupy linii energetycznej przecinającej Bagno zabezpieczyliśmy plastikowymi osłonami, a przewody oznakowaliśmy pomarańczowymi kulami, aby uchronić ptaki przed niebezpiecznym kontaktem z prądem.
Pomimo znacznej degradacji przyrodniczej Bagno Tykocin jest nadal bardzo ważnym punktem na trasie migracji zwierząt pomiędzy Bagnami Biebrzańskimi, Bagienną Doliną Narwi oraz Puszczą Knyszyńską. Obszar ten pozostaje także istotną ostoją lęgową ptaków podmokłych łąk i pastwisk, a także szuwarów trzcinowych i turzycowych oraz starorzeczy.