Niniejszy projekt poświęcony jest ochronie gatunków siewek związanych z dolinami rzecznymi i mokradłami wschodniej Polski: – rycyka, krwawodzioba, czajki, dubelta i kszyka. Wymienione gatunki, na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ( Dz.U. 2014 poz. 1348), objęte są ochroną ścisłą oraz wymagają ochrony czynnej. Działaniami zostaną objęte 2 ptasie oraz 2 siedliskowe obszary Natura 2000. Obszary te łączy w szczególności występowanie ptaków siewkowych jako przedmiotów ochrony wymienionych w SDFach tych obszarów, jest to Puszcza Knyszyńska i Dolina Górnej Narwi. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk to: Ostoja Knyszyńska i Ostoja w Dolinie Górnej Narwi.

Krajowe trendy liczebności ptaków siewkowych terenów otwartych wykazują spadki o ponad połowę: dubelt o 54% od 2010, rycyk o 52% od 2007, krwawodziób o 55% od 1980, czajka o 65% od 2007. Główne przyczyny to utrata siedlisk lęgowych związana z przesuszaniem i nieodpowiednim użytkowaniem oraz drapieżnictwo, które odpowiada za niski sukces lęgowy.

Celem projektu jest odtworzenie właściwego stanu siedlisk lęgowych zagrożonych ptaków siewkowych poprzez wypas, zwiększenie sukcesu lęgowego oraz poprawę warunków hydrologicznych na terenie OSO Natura 2000 Puszcza Knyszyńska i Dolina Górnej Narwi.

Na powierzchniach objętych działaniami w ramach realizacji projektu planujemy uzyskać wysoką produktywność – na poziomie min. 0,6 młodego na parę lęgową – aby zachować lokalne populacje ptaków siewkowych. Skupienie się na produktywności pozwoli uzyskać stabilne źródło ptaków dla całego obszaru Natura 2000. Inne chronione gatunki, które zyskają na realizacji projektu: kumak nizinny, traszka grzebieniasta, batalion, błotniak łąkowy, bocian biały, orlik krzykliwy.

Niniejszy projekt zakłada utrzymanie i rozwój wypasu: ok. 50 sztuk koników polskich będzie wypasanych na chronionych powierzchniach. Zwierzęta będą wpuszczane na teren chroniony po zakończeniu okresu lęgowego. Celem wypasu jest utrzymanie właściwego składu roślinności i struktury gleby.

W ramach realizacji projektu 2 powierzchnie – w sumie 85 ha łąk - zostaną ogrodzone specjalnym ogrodzeniem antydrapieżniczym. Ogrodzenie to uniemożliwia przedostanie się lisów czy norek na tereny lęgowe ptaków siewkowych.

Kolejne zadanie ma służy poprawieniu stosunków wodnych poprzez budowę obiektów małej retencji, co podniesie poziom wód gruntowych i pozwoli zatrzymać wody z wiosennych rozlewisk oraz poprawi warunki żerowiskowe poprzez utworzenie płytkich rozlewisk. W sumie zostanie wybudowanych 48 obiektów hydrotechnicznych.

Spodziewane efekty projektu to zabezpieczenie właściwego stanu ochrony populacji rycyka, krwawodzioba, czajki, kszyka i dubelta na obszarze OSO Natura 2000 Puszcza Knyszyńska oraz Dolina Górnej Narwi i ochrona lęgów ptaków siewkowych przed drapieżnikami na powierzchni 85 ha. Rezultatem projektu ma być również odpowiednie uregulowanie stosunków wodnych na dwóch powierzchniach „Treścianka” i „Gródek” oraz wzrost świadomości ekologicznej min. 22 550 osób.

Wypas stanowi najlepszy sposób użytkowania dolin rzecznych dla ptaków siewkowych, co potwierdziły badania siedliskowe przeprowadzone w ramach projektu LIFE11 NAT/PL/000436, w którym przywrócono wypas w dolinie Górnej Narwi, obecnie rozwijany i kontynuowany w ramach projektu POIS.02.04.00-00-0131/16. Stałe ogrodzenia elektryczne jako ochrona gniazd ptaków siewkowych przed drapieżnikami zostały z dobrym efektem zastosowane m. in. przez PTOP w projekcie POIS.02.04.00-00-0031/16 w Puszczy Knyszyńskiej oraz w brytyjskim projekcie LIFE15 NAT/UK/000753. Na lokalizację projektu wybrano najlepiej rokujące powierzchnie położone w dolinie rzek Narew i Supraśl. Na tym terenie PTOP od ponad 10 lat prowadzi renaturalizację podmokłych łąk.